گیتار برقی یا گیتار الکتریک نوعی گیتار است که صدای آن به وسیله تقویت کنندهای الکتریکی تشدید و یا تغییر مییابد.
● پیشینه :
ایده پیدایش گیتارهای الکتریکی از آنجا آغاز شد که در همنوازیها صدای گیتار آکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درامزگم بود و به وضوح شنیده نمیشد. در نتیجه در صدد آن برآمدند تا صدای گیتاررا تقویت کنند، و بهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود.
در حدود دهه ۳۰ میلادی گیتارهای الکتریکی وارد موسیقی شدند. این اتفاق پدید آورندهٔ انقلابی در صدا و تکنولوژی بود که تا امروز نیز ادامه دارد. با پیدایش راک اند رول در دهه ۵۰ میلادی، گیتارهای الکتریکی به سرعت در موسیقی جا باز کردند و به یکی از فراگیرترین سازهای تاریخ مبدل شدند. معمولاً در گروههای راک دو نوازنده گیتار الکتریک وجود دارد که یک نفر ملودیها را مینوازد (گیتار لید) و دیگری ریتمها را (گیتار ریتم).
● طرز کار:
ارتعاشات وارده بر سیمهای گیتار توسط قطعهای به نام پیکآپ بهسیگنالهای الکتریکی تبدیل میشود. در واقع پیکآپ همانند یک میکروفن عملکرده و سیگنالها را از طریق یک سیم به آمپلیفایر (تقویت کننده) میفرستدو سپس صدای تقویت شده توسط یک یا چند بلندگو پخش میشود. در ابتداگیتارهای الکتریکی تنها یک پیکآپ داشتند، اما امروزه با دو یا سه پیکآپساخته می شوند..
● پیشینه
ایده پیدایش گیتارهای الکتریکی از آنجا آغاز شد که در همنوازیها صدایگیتار آکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درام گم بود و به وضوحشنیده نمیشد. در نتیجه در صدد آن برآمدند تا صدای گیتار را تقویت کنند، وبهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود.
در حدود دهه ۳۰ میلادی گیتارهای الکتریکی وارد موسیقی شدند. این اتفاقپدید آورندهی انقلابی در صدا و تکنولوژی بود که تا امروز نیز ادامه دارد.با پیدایش راک اند رول در دهه ۵۰ میلادی، گیتارهای الکتریکی به سرعت درموسیقی جا باز کردند و به یکی از فراگیرترین سازهای تاریخ مبدل شدند.معمولا در گروههای راک دو نوازنده گیتار الکتریک وجود دارد که یک نفرملودیها را مینوازد (گیتار لید) و دیگری ریتمها را ( گیتار ریتم)
● انواع
▪ از نظر بدنه
این ساز را از نظر بدنه میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد: بدنه-توپر وبدنه-توخالی. گیتارهای بدنه-توخالی مورد استفاده نوازندگان جاز قرارمیگیرد، در صورتی که بدنه-توپر عموماً در موسیقی راک کاربرد دارد.
▪ از نظر تعداد سیمها
معمولا گیتارهای الکتریکی شش سیم دارند. بعضی نیز دارای ۱۲ سیم می باشندکه هرجفت با یک نت کوک میشود، منتهی با اکتاوهای متفاوت، این گیتارهااکثراً در موسیقی فولک کاربرد دارند. گیتارهای ۸ سیمی نیز وجود داردند کهالبته غیرمعمول هستند.
▪ اجزا
۱) سردسته (Head Stock):
قسمت بالایی گیتار که سیمها در آنجا تنظیم میشوند.
۲) خرک بالا
۳) پیچهای کوک یا گوشیها (Tuning Switch):
پیچهایی که بر روی دسته گیتار قرار گرفتهاند و با آن میتوان گیتار را کوک کرد.
۴) پردهنما یا دستان (Fret):
قطعههای فلزی که بر روی دسته گیتار قرار دارد و پردههای موسیقی را از هم جدا میکند.
۵) تنظیم کننده دسته (truss rod):
برای تنظیم و تثبیت دسته
۶) علامتهای روی دسته
۷) دسته (Neck):
قسمت بلند و باریک گیتار است که جای انگشتگذاری نوازنده برای انتخاب نتها است. این بخش بین بدنه و سر دسته گیتار قرار دارد.
۸) اتصال دسته به بدنه
۹) بدنه:
قسمت اصلی گیتار است که به دسته متصل شده و برخلاف گیتار آکوستیک معمولاًتوخالی نیست و بخشهایی مانند پیکآپ و خرک بر روی آن قرار دارد.
۱۰) زخمهگاه (Pick up):
یک سیم پیچ مغناطیسی است که بر روی بدنه گیتار و زیر سیمها قرار دارد ووقتی سیمها بر اثر زخمه زدن مرتعش میشوند تحت تأثیر میدان مغناطیسیپیکآپ قرار میگیرند و این تحریک به آمپلیفایر فرستاده میشود و سپس آنجاتقویت میشود.
۱۱) کنترل صدا و تن:
پیچهایی که بر روی بدنه گیتار قرار گرفتهاند و میتوانند صدا و تن گیتار را تغییر دهند.
۱۲) کلید زخمهگاه (Pick up Switch):
یک تعویض کننده که بر روی بدنه گیتار قرار گرفته و برای تعویض پیکآپ و تغییر دادن تُن و صدا بکار میرود.
۱۳) لرزانه (Tremolo):
میلهای که روی بعضی گیتارها قرار دارد و به خرک متصل شده. با حرکت دادنآن به بالا و پایین خرک حرکت میکند و باعث زیر و بم شدن صدا میشود. بهآن اصطلاحا دسته ویبراتو (Vibrato) نیز گفته میشود (در این تصویر نیست.)
۱۴) خرک (Bridge):
ناحیهای است بر روی گیتار که سیمهای گیتار بر روی آن قرار میگیرند.
۱۵) محافظ مضراب:
صفحهای است که نمیگذارد بدنه، با مضراب خط بیافتد.